Hulp bij rouwverwerking: luisteren naar verhalen kan genoeg zijn

Voor Humanitas-vrijwilliger Rietje van den Molen (64) heeft rouwverwerking vele gezichten. Eenzaamheid is er één van. Angst en boosheid komen voor, soms ook opluchting. Zes jaar doet zij dit werk met veel inzet. Zij is een van de goed voorbereide vrijwilligers, die uit eigen ervaring weet waar het over gaat. ,,Interactie tussen mensen is van groot belang bij verwerking van verlies. De grootste klacht die ik waarneem, is dat rouwenden minder mensen op bezoek krijgen. Door vereenzaming ontstaan er ook geen nieuwe initiatieven meer.’’

Tijdens het gesprek met Rietje ligt het AD op tafel met een artikel over de zorgrobot. ,,Een wenselijke ontwikkeling? Je kunt er ook drie mensen voor in dienst nemen. Het kost hetzelfde.

Het menselijk contact is zo belangrijk en dat kost nu eenmaal tijd. Ik word tijdens bezoek wel eens geconfronteerd met tijdklokken bij de deur waar zorgverleners moeten in- en uitklokken. Een noodzaak of een gruwel?’’

Tijdens de vertrouwelijke gesprekken komen allerlei onderwerpen aan bod. ,,Ik ga altijd uit van de praktijk, niet vanuit mijn persoonlijke ervaring. Zo blijft er ruimte voor de ander. Het gaat over eenzaamheid, angst voor de toekomst, voor gebrek of een lang ziekbed. Over het verlies van de eigen regie bij bijvoorbeeld het inlossen van een euthanasiewens; omgang met geld of het niet hebben van geld. Ik kan wel eens boos worden om het vertekende beeld dat de maatschappij heeft van ouderen. Dat ze zich wel kunnen redden omdat er geld genoeg voor handen is. Kijk maar naar de schoenen van oudere mensen, die zeggen genoeg,’’ aldus Rietje.

,,Hoe mensen met rouw omgaan, hangt ook van de persoon zelf af. Soms zijn mensen het slachtoffer van hun eigen keuzes. In de gesprekken zal ik niet meepraten, maar wel aandragen, koppelen of een keer meegaan. Ik zou niet weten wat je als gemeente nog meer kan doen dan het vrijwilligerswerk ondersteunen. Misschien kan de gemeente helpen bij het mogelijk maken dat alle oudere bewoners in flats met gesloten entrees toegang krijgen tot een persoonlijk alarmeringssysteem. Het oplossen van dit hiaat zou het veiligheidsgevoel en de veiligheid van oudere alleenstaanden aanzienlijk vergroten.’’