Algemene beschouwingen begroting 2015

Geacht college, raadsleden, mensen op de publieke tribune en kijkers thuis,

We staan aan de vooravond van een historisch moment. Nog niet eerder heeft er zo’n grote overheveling van taken plaatsgevonden van de landelijke overheid naar de lokale overheid. En  gemeenten moeten het met flink wat minder geld doen. Dat is best spannend.

Is de gemeente er klaar voor? Het is een vraag die ik regelmatig hoor, als het gaat over de zorgtaken waar de gemeente voor verantwoordelijke wordt. Ik stel mijzelf steeds meer de vraag: samenleving bent u er klaar voor? Bent u klaar voor alle wijzigingen rond de zorg, waarbij het recht van de burger verandert in een plicht voor de gemeente. De plicht om juist hen te ondersteunen die de zorg niet zelf kunnen regelen. Een gemeente die zorgt voor de zwakkeren in de samenleving, want voor alle anderen die hulp behoeven, moet de samenleving zelf zorgen. Daarom vraag ik mij hardop af: samenleving, bent u er klaar voor? Zijn wij er samen klaar voor?

Zijn we er klaar voor om meer voor elkaar te zorgen in een tijdperk van individualisering, een tijd waarin veelal beide ouders werken, een tijd waar minder kinderen in een gezin geboren worden en mensen verder van elkaar vandaan wonen.

Voor het CDA zijn er twee voorwaarden bepalend om de overheveling van zorgtaken naar de gemeente goed te laten verlopen: Ten eerste is dat solidariteit. Ten tweede is dat gespreide verantwoordelijkheid.

Solidariteit betekent: naar elkaar omzien

Solidariteit laat zien dat mensen een boodschap hebben aan elkaar.

Raakt het ons als mensen uit verre oorden ons vragen om hulp en ondersteuning, omdat ze vervolgd worden en hun leven niet meer zeker is?

Raakt het ons als mensen geen dak boven hun hoofd hebben?

Raakt het ons als 50 procent van de volwassenen in Purmerend zich eenzaam voelt?

Als fractievoorzitter van het CDA kan ik alleen maar volmondig zeggen: ja, dat raakt ons.

Het CDA strijdt tegen eenzaamheid. Hoewel wij weten dat de overheid een probleem als eenzaamheid niet op kan lossen, denken wij wel na over hoe je kunt faciliteren dat mensen naar elkaar omzien. Omdat het voor ieder mens belangrijk is om een luisterend oor te hebben en te weten dat er mensen zijn die om je geven. Wij geloven in een gemeente die de samenleving faciliteert om zelf met oplossingen te komen. Gemeente Purmerend, bent u hier klaar voor?

Gespreide verantwoordelijkheid betekent: erkenning van maatschappelijk initiatief

Het tweede wat nodig is om de overheveling van zorgtaken goed te laten verlopen is gespreide verantwoordelijkheid. En dit betekent: erkenning van het maatschappelijk initiatief. De kern van maatschappelijk initiatief is dat burgers eigen keuzes maken en autonoom handelen. Het kan alleen een maatschappelijk initiatief blijven als de gemeente het als zodanig behandelt en daarmee in zijn waarde laat. Het initiatief niet uit handen neemt, maar ook geen verantwoordelijkheid over de schutting gooit in de veronderstelling dat burgers die afgestote taken dan maar overnemen.

Overheden hebben hun eigen verantwoordelijkheid, gebaseerd op de politieke democratie. Maatschappelijk initiatief kenmerkt zich door eigen keuzes en voorkeuren, gebaseerd op sociale democratie. Soms kunnen ze elkaar versterken, soms kunnen ze elkaars tegenstander zijn. Het zijn vaak twee werelden. Laten wij ervoor kiezen deze werelden te verenigen, zodat ze elkaar versterken. Dit vraagt om een overheid die de wereld van het maatschappelijke initiatief erkent en hier de ruimte voor geeft. Dit vraagt om een overheid die durft los te laten, omdat zij burgers vertrouwen geeft op basis van gelijkwaardigheid. Gemeente Purmerend, bent u hier klaar voor?

Want als dat vertrouwen ontbreekt, verworden de decentralisaties tot een functioneel instrument om bezuinigingen te realiseren. In plaats van wat ze in mijn beleving zijn of zouden moeten zijn: een ideologische keuze.

Tot slot

Misschien is de vraag: gemeente bent u er klaar voor? Toch zo gek nog niet. Hiermee bedoel ik dan niet bent u klaar qua beleidsplannen, verordeningen en beleidsregels. Want laat duidelijk zijn: op dat gebied zijn we er klaar voor. Maar gemeente Purmerend, zijn we er ook klaar voor om daadwerkelijk ruimte te geven aan maatschappelijk initiatief, durven we los te laten en wezenlijk te vertrouwen op burgers? Het CDA is ook hier klaar voor.

Het CDA geeft prioriteit aan solidariteit en gespreide verantwoordelijkheid, om de decentralisaties goed te laten verlopen: want alleen op die manier zijn we samen, als overheid en samenleving, klaar voor alle nieuwe zorgtaken die op ons afkomen.

Eveline Tijmstra

fractievoorzitter CDA Purmerend